Sveštena episkopija Gornjokarlovačka Srpska pravoslavna crkva
Učesnici Naučnog skupa „Srpski identitet, srpski jezik i Zakon o rodnoj ravnopravnosti“, održanog 16. januara 2024. godine, izražavaju blagodarnost Njegovoj Svetosti Patrijarhu srpskom g. Porfiriju što nas je zajedno s Maticom srpskom sabrao u Narodnoj biblioteci Srbije da još jednom s različitih aspekata razmotrimo odredbe Zakona o rodnoj ravnopravnosti i donesemo sledeće zaključke:
1. Za srpski narod ravnopravnost svih ljudi, bez obzira na pol, rasu i veroispovest, temeljna je vrednost koja vekovima određuje način njegovog života i normirana je Ustavom Republike Srbije kao najvišim opštim pravnim aktom. Nažalost, veći broj pravnih normi Zakona o rodnoj ravnopravnosti nije usklađen s pojmom ravnopravnosti po slovu i duhu Ustava Republike Srbije. Brojnim zakonskim normama, prema zvaničnom stavu Odbora za standardizaciju srpskog jezika, vrši se nasilje nad srpskim jezikom kao značajnim činiocem identiteta srpskog naroda budući da je ova neprirodna jezička struktura, nazvana „rodno osetljiv jezik“, Zakonom uvedena kao obavezna.
2. Takozvani rodno osetljiv jezik, zasnovan na „rodnoj“ (džender) ideologiji, u suprotnosti je sa standardnim srpskim jezikom i kao takav je neprihvatljiv za Srpsku Pravoslavnu Crkvu, Maticu srpsku, Odbor za standardizaciju srpskog jezika i većinu građana Republike Srbije. Nijedna državna vlast nema pravo da zakonskim normama, protivno nauci o srpskom jeziku, pod pretnjom kažnjavanja propisuje obaveznu upotrebu takozvanog rodno osetljivog umesto standardnog srpskog jezika i da se, uvođenjem ove nove vrste verbalnog delikta, novčano i zatvorski kažnjavaju građani zato što u sopstvenoj zemlji govore standardnim srpskim jezikom.
3. Svi građani Republike Srbije treba da uvažavaju bogomdarovanu slobodu svakog ljudskog bića da samostalno uređuje način sopstvenog života i pravo da sebe naziva onako kako želi bez obzira na to da li je takav stav usklađen s vrednostima i načinom života srpskog i drugih naroda koji ovde žive. Međutim, ne možemo pristati na to da lični izbori pojedinaca, koji su apsolutna manjina, zapravo retki izuzeci, postanu obavezujući sa nametnutim pravilima za sve građane, kako je to jednostrano propisano Zakonom o rodnoj ravnopravnosti. Ustavno pravo na upotrebu jezika ne znači pravo pojedinaca i grupa da takozvani rodno osetljiv jezik, zasnovan na antijezičkim pravilima, nameću svim građanima i institucijama, a posebno ne u medijima i u obrazovnim ustanovama u Republici Srbiji.
4. Imajući to u vidu, podsećamo nosioce sve tri grane vlasti u Srbiji, ali i građane, da je Zakon o rodnoj ravnopravnosti neustavan zato što Ustav Republike Srbije ne poznaje kategoriju roda, nego (u članu 15) propisuje ravnopravnost žena i muškaraca.
5. Pojam „roda“ iz Zakona o rodnoj ravnopravnosti nema nikakve veze s pojmom roda u srpskom jeziku, pa ni s njegovim istorijskim i do danas očuvanim značenjima, već je utemeljen na antihrišćanskim i anticivilizacijskim određenjima više od stotinu različitih „rodova“ (džendera) kao društvenih konstrukata koji su već u upotrebi u pojedinim državama u svetu i isključivo je u funkciji takozvane rodne (džender) ideologije koja je jednostrano nametnuta diskriminatornim i neustavnim odredbama pomenutog Zakona, kao i Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije od 2021. godine.
6. Posebno zabrinjava namera da se ideološko nasilje nad srpskim jezikom i identitetom sprovodi od osnovnih škola do univerziteta putem udžbenika i nastavnih programa. Primena neustavnih, diskriminatornih i štetnih zakonskih odredaba u pogledu načina izražavanja i međusobnog opštenja, što znači i mišljenja i života srpskog naroda, imala bi trajne i štetne posledice. U ovom slučaju je reč o nasilno uvedenom specifičnom vidu izražavanja, pri čemu se istovremeno pod plaštom uklanjanja takozvanih rodnih stereotipa nameće promena svesti i načina života pojedinca i društva u celini, promovišu se ideologija, politika i praksa LGBTQIA+ od vrtića, preko osnovnih i srednjih škola do univerziteta i svakodnevnog života svih građana, što zagovornici ove ideje i ne kriju.
7. Apsurdno je i to što je propisano da se nasilno uvođenje takozvanog rodno osetljivog jezika finansira iz republičkog budžeta, odnosno od sredstava svih građana Republike Srbije, kao i od sredstava preduzeća, privrednih društava i drugih ustanova svakog meseca, pa je ovaj Zakon diskriminatoran prema apsolutnoj većini građana Republike Srbije. Javnost treba da zna da će preko deset hiljada poverenika, odnosno komesara pratiti primenu ovog Zakona.
8. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti koristi Zakon o zabrani diskriminacije kao sredstvo pritisaka i pretnji prema onim naučnicima i intelektualcima koji se javno zalažu za očuvanje tradicionalnog braka i porodice kao zajednice ljubavi muškarca, žene i njihove dece. Na osnovu toga, svi mi, pojedinci i ustanove, ali i građani Republike Srbije, unapred smo inkriminisani od strane navedenog državnog službenika.
9. Zakonom o rodnoj ravnopravnosti grubo se narušava unutrašnja autonomija Srpske Pravoslavne Crkve, kao i ustavna odvojenost crkava i verskih zajednica od države. Postoji i čitav niz drugih razloga zbog kojih takozvani rodno osetljiv jezik nije prihvatljiv za Srpsku Pravoslavnu Crkvu, kao ni za Maticu srpsku.
10. Za Maticu srpsku i njeno iskustvo u srpskoj jezičkoj normativistici potpuno je neprihvatljivo uvođenje novčanih i zatvorskih kazni i raznih oblika pravnog nasilja u tako nejasnom problematskom polju, u kojem novi pojam roda ima za sada oko stotinu različitih značenja, s mogućnošću njihovog daljeg umnožavanja.
11. Predlažemo da Sveti Arhijerejski Sinod Srpske Pravoslavne Crkve, Matica srpska i Odbor za standardizaciju srpskog jezika osnuju zajedničko telo, sastavljeno od istaknutih naučnih delatnika iz različitih oblasti, koje će se intenzivno baviti ovim važnim pitanjem sve dok ne bude doneto rešenje u korist srpskog naroda i svih građana Republike Srbije. Svi smo u obavezi, a posebno država, da negujemo, čuvamo i štitimo srpski identitet, srpski jezik, ćiriličko pismo, srpsku kulturu i srpsko nasleđe kako bismo ih mogli predati našim potomcima.
Prof. dr Dragan Stanić, predsednik Matice srpske
Dr Sreto Tanasić, predsednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika
Prof. dr Aleksandar Milanović, predsednik Saveta za srpski jezik
Prof. dr Miloš Kovačević
Dr Jovanka Radić, naučni savetnik
Prof. dr Rajna Dragićević
Prof. dr Isidora Bjelaković
Prof. dr Viktor Savić
Dr Vladan Jovanović, naučni savetnik
Dr Marina Spasojević, viši naučni saradnik
Doc. dr Katarina Begović
Dr Miša Đurković, naučni savetnik
Dr Dušan Ilić, naučni saradnik
Msr Marija Stajić, samostalni istraživač
Mr Momir Radić, advokat
Protojerej-stavrofor Velibor Džomić
Olivera Jovanović, glavni i odgovorni urednik Pravoslavlja, novina Srpske Patrijaršije
Preuzeto sa: SPC
