Manastir Gomirje

Mjesto: Gomirje, Vrbovsko
Adresa: Ribnjak 23, Gomirje 51327
Kontakt: telefon: +385 (0)91 781 4314, imejl adresa: [email protected]
Starješina manastira: arhimandrit Mihailo (Vukčević)
Parohija je osnovana: u periodu od 1597. do 1600. godine
Parohiju čine: sela Gomirje, Musulini, Ribnjak, Kovačevići, Luke, Zelići, Brezova poljana, Majer, Trnova poljana, Palasi, Ključ, Ljubošina i Oklinak.

 

 

---

Gomirski monasi su kroz vijekove svog postojanja opsluživali i mnoge parohije kada nije bilo stalnog paroha (Marindol, Jasenak, Bojance, Tuk, Jasenicu, Drežnicu, Vrbovsko, Moravice, Ponikve, Blinju, Jošavicu, Klenovac…). Sve do sredine 18. vijeka opsluživali su i Žumberak.

Iako se postojanje Srba na ovom području bilježi i ranije, veliko naseljavanje Srba iz Dalmacije, Like i Bosne u gomirski distrikt počinje krajem 16. vijeka i ponavlja se u više navrata. Te seobe su bile uslovljene prodiranjem Turaka. Srbi su se nastanili u krajevima u kojima su nekad živjeli Hrvati, koji su krajem 15. i početkom 16. vijeka bježeći od Osmanlija napustili ovo područje. Ova imanja, sada ponovo pretvorena u plodne njive i livade, bila su vlasništvo grofova Zrinjskih i Frankopana koji su dozvolili naseljavanje misleći da će im Srbi služiti kao kmetovi, ali su Srbima bile obećane slobode ostalih uskoka na osnovu sporazuma sa Lenkovićem i carskim komesarima. Srbi iz Dalmacije učesnici u hrišćanskoj odbrani Klisa 1596. godine, poslije poraza, morali su se povući pred Turcima. Pod vođstvom ovog uskočkog generala Lenkovića, 1597. godine naseljeni su na strateškim mjestima koja će po svom značenju poslužiti u vojničko–odbrambene svrhe, kako bi ovo područje utvrdili zbog čestih upada i pljački Turaka. Tako se već kod prvih doseljavanja Srba stvara plan o formiranju Vojne krajine gdje će naš narod decenijama, svojim žrtvama zadržavati osmanlijske pohode na srednju i zapadnu Evropu. Sa Srbima su došli i sveštenici i monasi. Poznato je da su Gomirci imali jednog starog monaha, kome su sa dozvolom grofa Frankopana sagradili malu kapelu za vršenje bogosluženja. Zbog potrebe i vojnih sveštenika, iz manastira Krke u Dalmaciji došla su šestorica ili sedmorica monaha, a poznata su imena trojici od njih, a to su Aksentije Branković, Visarion Vučković i Mardarije Orlović.

Ovi monasi podigli su negdje oko 1600. godine poviše ušća potoka Ribnjaka u riječicu Dobru, mali drveni manastir i crkvu posvećenu Rođenju svetog Jovana Krstitelja, okružene planinskim vijencima Velike Kapele u selu Gomirju po kojem je manastir i dobio ime. Doseljeni narod je manastiru ustupio zemlju za njegovo izdržavanje, a 1657. godine Srbi graničari su otkupili stare posjede grofova Frankopana i tada je riješen pravni i ekonomski status ovog manastira. Prije toga manastir je imao malo zemlje, ali vremenom su kupovali i dobijali od pojedinih hrišćana, te je tako manastir imao svoja imanja i van Gomirja, u Vrbovskom i Mrkopolju, Senjskoj dragi, a naročito u Jasenku.
Tokom 17. vijeka gomirski monasi opslužuju narod od Žumberka do Gacke doline i od Korane preko Kapele ka moru. Od 1609. godine manastir je potpao pod duhovnu vlast srpskog episkopa sa sjedištem u Marči u Slavonskoj Krajini. Ali Rimokatolička crkva je nastojala da pravoslavne Srbe pounijati, te su 1671. godine u Marču dovedeni unijati vaspitavani u Bolonji i Rimu. Monasi Gomirja zajedno sa monasima iz Marče i Lepavine dali su tome nasilju snažan otpor koji su „skupo platili“ jer su austrijske vojne vlasti davale vojnu potporu akciji rimokatoličkog sveštenstva, pod rukovodstvom zagrebačkog biskupa. Hapsile su srpske sveštenike i monahe, mučile i bacale u tamnice. Do unijatskog nasilja došlo je opet za vrijeme marčanskog unijatskog episkopa Teofila Pašića (1739–1744). Međutim među narodom i sveštenstvom, naišao je na izuzetan otpor, ponekad čak i fizički, a naročito u Lici. Uprkos unijatskim pritiscima tokom 18. vijeka došlo je do procvata i velikog napretka ovog manastira, a u manastiru je bilo ustanovljeno i prvo sjedište episkopije za Krajinu. Gomirje je u 18. vijeku postalo kulturno, obrazovno i duhovno središte pravoslavnih Srba u ovom kraju.

Manastirski kompleks:

Odmah po doseljavanju Srba sagrađena je mala kapela za njihovog duhovnika, da bi oko 1600. godine na tom istom mjestu bio sagrađen prvi manastir. U toku cijelog 17. vijeka, sve manastirske zgrade, a i sama manastirska crkva, bili su napravljeni od drveta, ali o arhitekturi prvobitnih drvenih manastirskih objekata teško je govoriti, jer nije sačuvan nijedan detaljniji opis ni prvobitne kapele ni kasnijeg manastirskog kompleksa i crkve. Pored manastira 1621. godine grof Vuk Krsto Frankopan sagradio je kulu osmatračnicu, koja je služila za praćenje kretanja Turaka.
Početkom 18. vijeka manastir je doživio svoj procvat i tada su počele pripreme za izgradnju nove zidane crkve, ali i manastirskih konaka. Današnja crkva je sazidana između 1719. i 1722. godine uz nekadašnju kulu osmatračnicu koja je tada prepravljena u zvonik. Po završetku radova 7. 7. 1730. godine, osveštao ju je tada episkop gornjokarlovački Danilo Ljubotina. Iste godine dovršen je bio i veliki manastirski konak sa dvanaest kelija i trpezarijom, a istočni dio konaka završen je 1758. godine. Manastirski konaci u dužini od 105 m sagrađeni su sjeverno od crkve u obliku ćiriličnog slova “P“ i imaju veoma istaknuta pročelja, odnosno fasade na južnoj strani. U 19. vijeku nekoliko puta su obnavljane manastirske zgrade, a 1889. godine potpuno je obnovljena manastirska crkva. Srušena je i frankopanska kula osmatračnica koja je služila kao zvonik, a sagrađen je na istom mjestu novi. Manastir je tada dobio svoj konačan izgled.
Početkom 20. vijeka sagrađena je štala, a u okviru manastirskog kompleksa postoje dvije garaže i drvarnica.

Hram rođenja Svetog Jovana Krstitelja

Na starim fotografijama i crtežima vidi se kako se mijenjao izgled kupole i krovnog pokrivača, ali i broj prozora i njihov raspored. Konzervatorskim radovima koji su počeli 2004. godine ustanovljene su građevinske intervencje u enterijeru crkve, zazidani prozori i nekoliko nivoa poda crkve.
Osnova crkve danas je nerazvijen krst, a uzrok tome je što su oltarski prostor i priprata uži od naosa. Crkva je sazidana od kamena, a opeka je upotrebljavana samo na nekim mjestima, najvjerovatnije radi izravnavanja zida. Debljina zida svuda iznosi 1 m, dok je u priprati ta širina nešto veća. Crkva je duga 24,5 m, a široka u naosu 10,5 m. Unutrašnjost crkve podijeljena je sa dva reda od po pet stubova na tri broda. Između istočnog para stubova smješten je ikonostas, naredna dva para stubova nose kupolu osmostranog tambura. Dva para stubova odvajaju naos od priprate, a u priprati se nalaze još dva stuba. Tavanica je danas zasvedena krstastim svodovima bez rebara, ali takav izgled crkva nije imala od svog nastanka. Spoljašnji zidovi su omalterisani, a krov je pokriven bakarnim limom.

Živopis

Da je crkva bila oslikana u prvoj polovini 18. vijeka, saznalo se tek 2002. godine kada je počeo otpadati malter. O nastanku živopisa u manastiru Gomirju ne postoje pisani podaci. Jedini podatak koji nam govori da je crkva trebalo da bude oslikana je onaj iz pisma od 22. 12. 1722. u kojem iguman Teodor Miletić moli Mitropolita Vikentija Popovića da preporuči proigumana Georgija područnim episkopima i ostalim „pravoslavnim gospodarima“ radi sakupljanja milostinje za oslikavanje manastirske crkve. Kako opisi manastira iz osme decenije 18. vijeka, iako dosta detaljni, ne pominju ovo fresko slikarstvo, moguće je da su freske već tada bile prekrečene. U radovima koji su uslijedili, pronađene su freske u oltarskom prostoru i na istočnom, odnosno pregradnom zidu između oltara i naosa. U okviru tih radova otkriveni su u 19. vijeku zazidani prozori, šest u naosu i dva u priprati, na kojima su takođe pronađene freske. Ovim radovima ustanovljeno je da je živopis rađen u fresko tehnici lošeg kvaliteta, na tri sloja maltera, a da su korišteni pigmenti organskog i zemljanog porijekla. Dekoraciju čini pretežno biljna ornamentika simboličnog karaktera, imitacija zidanja kamenom i anđeli.
Pošto je ovaj živopis bio premalterisan, cijela crkva je i u 19. vijeku bila oslikana, a potom u 20. vijeku slikarstvo je ponovljeno sa manjim izmjenama. U oba slikana sloja riječ je o bordurama sa pretežno biljnom ornamentikom i po nekim likom heruvima, dok ovom drugom sloju koji je nastao 1930. godine pripadaju i dvije uljane slike u zapadnom traveju naosa, Svetog Jovana (202h153 cm) i Svetog Save (196h160 cm) koje je izveo Oton Postružnik.
Danas je sloj slikarstva iz 19. vijeka vidljiv na zapadnom zidu priprate, a od sloja iz 20. vijeka sačuvane su dvije pomenute uljane slike, ornamentalne bordure na stubovima i manji dio slikarstva na sjevernom i južnom zidu.

Ikonostas

Nije poznato kako je izgledala ikonostasna pregrada koja se nalazila u staroj drvenoj crkvi manastira Gomirja, kao ni to da li su neke od tih ikona postavljene na ikonostas nove zidane crkve. Iz inventara manastira pisanog 1778. godine saznajemo da se tad u manastiru čuvao krst i četiri ikone sa tog starog ikonostasa.
Odmah po dolasku u Gomirje, Simeon Baltić je počeo rad na ikonostasu. Naslikao je prestone i cjelivajuće ikone koje su bile uzor njegovim učenicima u izradi ikona sa likovima proroka i scenama praznika u gornjim redovima ikonostasa. U manastirskom pomenutom inventaru navodi se i da tadašnji ikonostas ima carske dveri, krst sa Raspećem i ikonama svetog Jovana i Bogorodice, šest prestonih ikona, dvanaest prazničnih, dvanaest apostolskih i dvanaest ikona sa likovima proroka. Početkom Drugog svjetskog rata ikonostas je skinut i odnijet u Zagreb, a potom je bio u Povijesnom muzeju. U jednom muzejskom katalogu navodi se spisak ikona sa ikonostasa, kao i dragocjeni opisi. Danas se ne može sa sigurnošću tvrditi da li je ikonostas sačuvan. Na fotografijama ovog ikonostasa koje su nastale prije 1930. godine, vidi se da je bio postavljen ispred istočnog para stubova, odnosno više povučen ka naosu u odnosu na današnji koji je smješten između ovog para stubova. Moguće je zbog velikog broja ikona, da je ovaj Baltićev ikonostas zauzimao sav istočni zid naosa od sjevernog do južnog zida.
Današnji ikonostas nastao je u vrijeme velike obnove poslije Drugog svjetskog rata. Drvenu konstrukciju ikonostasa i pjevnice radio je Stojan Sužnjević, a ikone je radio akademski slikar Milovan Arsić. Ikonostas je nastao 1975. godine, a sastoji se od četiri lučno završene prestone ikone. Na njima su gledajući od juga ka sjeveru, predstavljeni Rođenje svetog Jovana koje je slava ove crkve, potom Bogorodica sa Hristom, Hristos i sveti Jovan Krstitelj. Iznad carskih dveri na kojima je scena Blagovijesti, nalazi se centralna ikona sa predstavljenim Deizisom. Sa svake strane, nalaze se po tri lučno završene ikone sa predstavljenim apostolima (Jovan, Simon, Petar, Pavle, Luka i Toma). Na vrhu ikonostasa nalazi se krst sa scenom Raspeća Hristovog, a pored su postavljene dvije manje ikone sa predstavama Bogorodice i Jovana bogoslova. Na pomoćnim, bočnim dverima naslikani su, na južnoj strani arhanđel Mihailo, a na sjevernoj sveti Stefan.

Kapela Uspenja Presvete Bogorodice

Nešto malo poslije zidanja glavne crkve, sjeverno od nje, na manastirskom groblju podignuta je i kapela posvećena Uspenju Presvete Bogorodice, koju je 1747. godine na Veliku Gospojinu osvetio vladika Pavle Nenadović, kasnije mitropolit karlovački. Poznato je da je imala ikonostas sa dvadeset i pet ikona rađenih na jelovoj dasci. Ova kapelica se srušila pred kraj 19. vijeka, ali iz opisa manastira napisanog u manastirskom Inventaru saznajemo da je kapela bila ozidana kamenom, da je svod imala od jelovih dasaka, pokrivena je bila šindrom, a na zapadu je imala drveni zvonik. O toj kapeli govore nam danas i njeni zidovi sačuvani u prosjeku, u visini od 1,5 m, koji čine ogradu manastirskog groblja. Zapadni zid je ravan, dok je istočni polukružan i predstavlja ostatak apside, a na južnoj strani nalaze se vrata, odnosno ulaz u današnje malo groblje. Po sačuvanim ostacima zida, reklo bi se da je upravo na ovom mjestu bio i ulaz u kapelu.

Groblja i spomen obilježja:

Manastirsko groblje nalazilo se nekad pored kapele Uspenja Presvete Bogorodice, ali više se ne vide ostaci tih grobova. Groblje se danas nalazi unutar zidina kapele i u njemu su sahranjeni Danilo Vukelić (1810–1878) i Damaskin Prodanović (1829–1906). To su najvjerovatnije najstariji grobovi, mada postoje još dva slična okvira na grobnim mjestima. Tu su sahranjeni i monasi Metodije Milojević i Ignjatije Mamula, iguman Dimitrije Popović, iguman Miron Mirić, monahinje Anisija Docić, Jovana Jokić, Pavla Peričić i Vukosava Banović, dok se u jugozapadnom dijelu ovog groblja nalazi zajednička grobnica.
Po želji episkopa Simeona Zlokovića (1951–1990), 2010. godine njegovo tijelo preneseno je iz Karlovca i sahranjeno u manastirskoj porti južno od glavne manastirske crkve.
U okviru parohije postoje seoska groblja: Gomirje, Ljubošina, Trnova poljana i Brezova poljana.
Na gomirskom groblju u sklopu mrtvačnice postoji kapela Svetog Teodora Komogovinskog.

Riznica, biblioteka i arhiva:

Osnivači manastira, monasi iz Dalmacije, donijeli su sa sobom bogoslužbene stvari, kao što su knjige, utvari, odežde, krstovi… Ovi predmeti čine osnovu manastirske riznice i biblioteke, a od tada su manastirska riznica i biblioteka vijekovima bogaćene. Darove manastiru davali su episkopi, monasi i bogati trgovci. Oni su plaćali izradu pojedinih umjetnički izrađenih predmeta, a najviše poklona u knjigama, odeždama, ikonama i sakralnim predmetima od metala, donio je iz Rusije iguman gomirski Teofil Aleksić. Mnogo predmeta i knjiga darovala je i ruska carica Jelisaveta Petrovna, tako da najveći broj sačuvanih predmeta potiče iz 18. vijeka. Ovi radovi nastali su kod domaćih majstora, ali i u Rusiji, Beču, Veneciji, Đenovi… Riječ je o drvorezbarskim i zlatarskim radovima ukrašavanim dragim i poludragim kamenjem, ali i izuzetnim vezom kada su odežde u pitanju. U manastiru se prije Drugog svjetskog rata čuvalo i nekoliko ikona, slika na platnu, ali i portreta gornjokarlovačih episkopa, igumana, generala…
U Gomirju se čuvalo nekoliko rukopisnih knjiga nastalih u 16. vijeku, a svakako i onih iz 17, 18 i 19. vijeka, jer su uprkos pojavi štampe crkvena i vojna krajiška vlast mnogo polagale na lijepo pisanje, odnosno kaligrafiju. U manastiru se čuvao i veliki broj knjiga štampanih u starim srpskim štamparijama poput onih Božidara Vukovića, Vincenca Vukovića, Jerolima Zagurovića i Krajkova, ali veliki broj je i ruskih crkvenih i svjetovnih knjiga datiranih od početka 16. vijeka pa na dalje.
Početkom Drugog svjetskog rata veći dio predmeta primjenjene umjetnosti iz riznice i biblioteke spašen prenošenjem u Zagreb, a Eparhiji je vraćen zajedno sa ostalim predmetima iz drugih hramova i danas su smješteni u privremenom depou. Sadašnja manastirska biblioteka broji oko 2850 naslova, a u manastiru se čuva i 30 starih knjiga, od kojih je posebno potrebno izdvojiti jedan Trebnik iz ličkog sela Mekinjara, pisan u 15. vijeku, koji je Milan Radeka predao manastiru na čuvanje.
Arhivska građa koja se odnosi na manastir gomirje ili mu je pripadala sačuvana je u više državnih institucija na prostoru bivše Jugoslavije, a u samom manastiru sačuvano je veoma malo
Postoji predanje, da su krčki monasi sa sobom donijeli jedan zapečaćeni jastučić u kojem se čuvaju čestice spaljenih moštiju svetog Save sa još nekim česticama svetiteljskih moštiju, a taj jastučić se i danas nalazi u kivotu na časnoj trpezi manastirske crkve. Osim ovih u manastiru se čuvaju i čestice moštiju svetog Teodora Tirona, kao i dio lobanje svetog Stefana Piperskog koji je donio u manastir 1948. godine episkop Nikanor.

Važni događaji iz istorije manastira:

U 18. vijeku austrougarske vlasti su odvele 7 monaha na Maltu da voze galije kao kaznu jer nijesu propagirali Uniju u narodu.
Za vrijeme Prvog svjetskog rata manastir je bio pretvoren od strane austrougarskih vlasti u logor za politički optužene srpske sveštenike koji su bili nacionalni radnici, a bili su potencijalni izvor nelojalnosti i buntovništva. Oni su sakupljeni iz različitih policijskih i sudskih zatvora i internacija, tako da su u Gomirju od 1915. do 1917. godine bile zatočene četrdeset i četiri osobe iz Like, Slavonije, Srema…
Tokom Drugog svjetskog rata manastir je zapaljen, a monaštvo uhapšeno i odvedeno u logor. Iguman Teofan Kosanović je poslije mučenja ubijen, kao i još najmanje trojica monaha. Manastiru je uzet sav novčani kapital, a manastir je prvi i jedini put u svojoj istoriji ostao pust.
Po povratku izbjeglih moaha i episkopa Simeona obnova manastira je počela 1956. godine. Godine 1967. u manastir dolaze monahinje, a 1975. godine manastir je osveštao patrijarh srpski g. g. German.
Godine 2000. proslavljena je u manastiru 2000. godina hrišćanstva i 400 godina od osnivanja manastira.
U manastiru Gomirju 2004. godine od strane patrijarha srpskog g. g. Pavla i dvadeset arhijereja SPC, hirotonisan je za episkopa gornjokarlovačkog Gerasim (Popović), koji je i danas na eparhijskom tronu.

Slikarska škola Simeona Baltića

Godine 1762. otvorena je u manastiru škola ikonopisa Simeona Baltića koji je na poziv vladike Danila Jakšića i igumana Teofila Aleksića došao iz Kijeva gdje je izučavao ikonopis. On sa svojim učenicima Lukom Nikšićem, Đorđem Mišljenovićem i Jovanom Grbićem koji je već posjedovao izvjesna slikarska znanja takođe stečena u Rusiji, izradio novi ikonostas i cjelivajuće ikone za Gomirje. Poznato je i ime zografa Vasilija koji je potpisan na ikoni sa predstavom Hrista iz Zalužnice. Radovi gomirske slikarske škole čiji se rad prati dvadeset godina, krasili su mnoge crkve u Eparhiji gornjokarlovačkoj. Tu se posljednji put na ovom zapadnom području slika u duhu rusko–vizantijske umjetnosti, još uvijek tradicionalne pomalo rezervisane prema baroknim novinama koje su već prodrle u slikarstvo naših ostalih majstora tog vremena Osim ikona radili su i svetovne slike, za privatne naručioce. Ova škola izvela je ikonostase u selima Brlog, Škare, Zalužnica, Staro selo, Švica i Lučani, a Pripisuju im se i ikonostasi u Plaškom, Ljeskovcu i Sjeničaku. U Muzeju Srba u Hrvatskoj, osim gomirskog ikonostasa i cjelivajućih ikona, nalazio se i dio ikonostasa iz Plaškog, Zalužnice, Škara, Švice, Starog sela, Brloga kao i nešto pojedinačnih ikona. Iako ti radovi ne spadaju u prvorazrednu umjetnost koja je nastala na našim prostorima u 18. vijeku, ova škola predstavlja zanimljivu istorijsko–umjetničku pojavu i danas ove ikone imaju veliku kulturnu i istorijsku vrijednost.

Knjigoveznica i prepisivačka škola

Krajem 17. i tokom 18. vijeka postojala je u manastiru tzv. prepisivačka škola, ali i čuvena knjigoveznica sa veoma učenim i talentovanim knjigovescima. Povezi ovih knjiga lako se mogu prepoznati po karakterističnoj ornamentici, jer su gomirski knjigovesci izradili čitav niz originalnih šara. Poznata su nam imena dvojice knjigovezaca, a to su iguman Teodor Gomirac i jeromonah Kiril. Povezi koji su nastajali u srpskim manastirima u Hrvatskoj bili su pretežno izloženi uticaju Rusije, sa kojom je manastir u toku 18. vijeka imao jake veze. Monasi su išli u Rusiju radi milostinje, a poznato je i da su gomirski monasi išli u knjigoveznicu Kijevo–pečerske štamparije na usavršavanje, ali su i ruski trgovci knjigama i ikonama dolazili i na ovo područje. Očigledno je da su gomirski knjigovesci poznavali i mletačko povezivanje knjiga.

Matične knjige: Cjelokupna arhiva je 1941. godine odnijeta u Zagreb u Državni arhiv i ništa nije vraćeno. Nova se vodi od 1945. godine.
Po podacima iz Šematizma objavljenog 1910. godine čuvale su se matične knjige od 1796. godine.

Statistički podaci od 2011–2015: krštenja: 54; vjenčanja: 8.

Bratstvo manastira od 1900–2016:
Imena manastirskog bratstva saznaju se iz Mitropolijskih Šematizama, te tako znamo koji su monasi bili u manastiru, a koji na parohijama koje su opsluživai gomirski monasi. Ostala imena saznaju se uglavnom iz arhivske građe.
Godine 1900. nastojateljsko mjesto je upražnjeno, a u manastiru su jeromonasi Jovan Narandžić, Aleksije Savić i Emilijan Dujić. Van manastira na opsluživanju parohija nalaze se jeromonah Metodije Milojević, Gedeon Mamula, Ignjatije Mamula, Mitrofan Vukčević i Damaskin Prodanović.
Godine 1910. iguman je Mitrofan Vukčević, a manastirsko bratstvo čine jeromonasi Dimitrije Popović, Isak Vlaisavljević, Metodije Milojević, Ignjatije Mamula i Jovan Narančić.
Godine 1924. privremeni upravitelj manastira je jeromonah Dimitrije Popović, a van manastira na opsluživanju parohija su iguman Mitrofan Vukčević i jeromonasi Teofan Kosanović, Jovan Narandžić i Isailo Rajčević. U tom periodu pominju se i jeromonasi Nikolaj Trbojević (a. p. u Drežnici) i Venijamin Pavlovski (Rus. a. p. u Jasenku).
Godine 1900. manastirom su upravljali jeromonasi Aleksije Savić i Metodije Milojević, 1903. godine iguman je bio jeromonah Damaskin Prodanović (umro 1906. godine), Mitrofan Vukčević bio je upravitelj manastira do 1923. godine, a 1923. upravitelj je bio Nektarije Dazgić.
Teofan Kosanović 1929. upravlja manastirom, 1937. postaje iguman i na tom mjestu ostaje do Drugog svjetskog rata kada je ubijen na Velebitu. Prije Drugog svjetskog rata kao članovi bratstva se pominju i Metodije Subotin, Sava Kojić i Ignjatije Đurić koji su takođe ubijeni 1941. godine, zatim Danilo Mamula, Stefan Božičković, Genadije Grbić, Aristoklije Jeropoljski, Dositej Obradović, Joanikije Petković (Petrović ?) i Georgije Ljeskovac.
Od 1945. godine parohiju je opsluživao iguman Nektarije Dazgić, a kratko je bio sabrat gomirski i Georgije Ljeskovac.
Od 1970. iguman/duhovnik je Miron Mirić. Od 1967. godine u manastiru je sestrinstvo koje čine Anisija Docić, Pavla Peričić, Paraskeva Topić, Jovana Jokić, Irina Glamočanin, Anastasija Plavšić, Varvara Mitrić i iskušenica Dara Radoš.
U manastiru je boravio i jeromonah Makarije Mandić.

Znameniti gomirski monasi:
Kroz vijekove je u manastiru Gomirju bilo mnogo veoma obrazovanih monaha, koji su svojim radom i kulturno prosvjetnim djelovanjem mnogo doprinijeli opštem kulturnom uzdizanju srpskog naroda. Neki od njih su svoje obrazovanje dobili baš u ovom manastiru, dok su drugi svoje obrazovanje dobili u svijetu i vratili se u Gomirje. Svakako bi trebalo pomenuti neke od njih kao što su Danilo Ljubotina, Danilo Jakšić, Teofil Aleksić, Josif Rajačić, Sava (Julijan) Mrkalj, Sevastijan Ilić, tu su školovani i Vićentije Ljuština, Stojan Šobat. Mnogi od njih su bili učitelji na Teološkoj školi u Plaškom kao i mnogim narodnim školama po parohijama o kojima su brinuli. Neki od njih bili su visoki službenici u administraciji dijeceze, episkopi i izaslanici, narodni poslanici u hrvatskom saboru i članovi srpskih narodno–crkvenih sabora. Godine 1892. na proputovanju, boravio je ovdje i Nikola Tesla čiji je ujak Nikolaj bio arhimandrit manastira Gomirja, koji je kasnije postao mitropolit dabrobosanski i zvorničko–tuzlanski.[1]

Starješina manastira: arhimandrit Mihailo (Vukčević) rođen je 12. 10. 1967. godine u Zagrebu. Osnovnu školu završio je u Raškoj u Srbiji (1974–1982), kao i srednju Turističku školu (1982–1986). Otac Danijel i majka Ana Vukčević žive u Raškoj. Zamonašio se 28. 8. 1991. godine u manastiru Gomirju, a đakonski čin dobio je 19. 4. 1992. godine u crkvi Rođenja Presvete Bogorodice u Sadilovcu. U čin prezvitera rukopoložio ga je takođe episkop Nikanor 5. 9. 1992. godine u crkvi Preobraženja Gospodnjeg u Veljunu. Od ovog datuma je i na mjestu paroha veljunskog sve do 4. 8. 1995. godine. Činom sinđela odlikovan je 1997. godine, a činom protosinđela 4. 12. 2002. godine (Odluka E. br. 285/02). Iguman gomirski je od 31. 8. 2005. godine (Odluka E. br. 352/05). Činom arhimandrita odlikovan je 28. 8. 2009. Krsna slava mu je Sveti Jovan Krstitelj.

Današnje sestrinstvo manastira: Igumanija Paraskeva (Topić) (1945) i monahinja Varvara Mitrić (1942) rođene su u Šipovu u Bosni i Hercegovini, a zamonašene su manastiru Gomirju.

 

 

————————
[1]Snježana Orlović, Manastir Gomirje, Beograd – Karlovac 2011, sa navedenom korištenom literaturom i arhivskom građom.